Archief van de maand: april, 2015

Inleiding

Wie al langer in de ‘paardenwereld’ rondloopt, verbaast zich nergens meer over. Maar wie daar iets meer dan een moment over nadenkt, verbaast zich er toch wel over: hoewel de hele paardensport zich verregaand heeft geprofessionaliseerd, is de handel op één punt volledig achtergebleven: het punt van de vastgelegde afspraak. Maar wat nou als er iets mis gaan met die afspraken die in goed vertrouwen maar zijn uitgevoerd zonder dat daar ooit iemand iets over op papier zette?

Koop en verkoop

Kopers gaan ervan uit dat hun belangen gelijk lopen aan de belangen van verkopers. Zij menen dat het feit dat de verkoper laat weten dat ‘een goed tehuis met weidegang’ hun eerste en enige belang is, terwijl het toch niet zelden zo is dat de verkoper gewoon graag een goede prijs voor het paard wil ontvangen.

In toenemende mate komt in de praktijk voor dat ook verkopers allerhande afspraken willen maken over het paard, bijvoorbeeld dat het paard niet meer bereden mag worden, of dat het bij verkoop eerst aan de verkoper terug moet worden aangeboden etcetera.

Hoewel al deze afspraken rechtsgeldig zijn, is de exacte strekking ervan vaak moeilijk te achterhalen als ze niet op schrift zijn gesteld. Tegenwoordig gaat steeds meer communicatie via email en (nog veel vaker) WhatsApp. Uit die communicatie is vaak wel de strekking te halen van wat de ene partij graag wil bereiken, maar slechts zelden dat dat ook daadwerkelijk is afgesproken. ‘ik zoek echt een paard waarmee ik vertrouwd alleen de weg op kan’, schrijft de koper. ‘ik rij heel vaak alleen met hem door de bossen en dat vindt hij geweldig’ antwoordt de verkoper. De koper voelt zich gerustgesteld: dat zal wel goed zitten. Maar is daarover dan een afspraak gemaakt? Nee. Er is een mededeling gedaan en er is een onduidelijk antwoord gekomen. Voor kopers is het lastig om op zo’n enthousiast antwoord door te vragen en te zeggen: dat is leuk, maar is hij ook zo betrouwbaar als een paard kan zijn op de weg en als ik ermee door het verkeer moet? Hoe goed is hij dat gewend en hoe vaak schrok hij dan toch nog zodanig dat een gevaarlijke situatie kon ontstaan?

Dit geldt ook voor de situatie waarin een paard iets mankeert. Onder invloed van de economische recessie is een grote groep paarden ontstaan waar eigenlijk niemand meer voor kan of wil zorgen. Paarden die met de gezondheid kwakkelen, paarden die om welke reden dan ook niet meer bruikbaar zijn voor de (recreatieve) sport, maar die wel iedere maand geld kosten, net zo veel eten als één waar nog wel mee gereden kan worden en waar de nodige risico’s aan kleven in verband met dierenartskosten. Eigenaren van dergelijke paarden zouden graag voor deze dieren blijven zorgen, maar kunnen dit, bijvoorbeeld door het verlies van een baan, niet meer bolwerken. Zij kunnen het niet over hun hart verkrijgen het paard te laten inslapen en vinden dan, vaak via internet, partijen die nog wel een ‘weidemaatje’ zoeken, of die ‘toch plek genoeg’ hebben en het paard (vrijwel) gratis willen overnemen en ervoor willen zorgen. Dergelijke partijen bestaan wel degelijk, maar het zijn er bepaald niet zoveel als men zou verwachten. Onder het genot van een kop koffie worden diepgaande gesprekken gevoerd over hoeveel het paard voor de koper betekent en hoe belangrijk het is dat het paard goed terecht komt, dat het nooit meer bereden wordt, dat er niet mee gefokt wordt. De nieuwe eigenaar knikt begripvol. Nog geen week later is het paard opgeknapt en wordt het als leermeester op internet aangeboden. Kan je hier als verkoper, die zich bedrogen voelt, iets mee?

Zonder contract: niet zo eenvoudig. Op grond van de wet mag een eigenaar met het paard doen wat hij wil: dus ook verkopen. Dat hij daarmee wellicht een volgende koper dupeert, geeft de vorige eigenaar geen recht om de koopovereenkomst terug te draaien. Als er afspraken over het gebruik gemaakt zijn, ligt dat mogelijk anders, maar ook dat hangt zeer af van de gemaakte afspraken.

Gebruiksconstructies

Nog sterker geldt dit voor overeenkomsten waarbij de eigendom van het paard bij de ene partij blijft, maar het gebruik (deels) bij een andere partij. Wat mag wel en wat mag niet? Wat moet je als eigenaar van een paard als je (minderjarige) bijrijder er onvoorzichtig mee is omgesprongen en het paard heeft schade aangericht (voor iemand anders of aan de bijrijder)? Wat mag de gebruiker van het paard beslissen en wat moet door de eigenaar worden besloten? Wie beslist over de plaats waar het paard gestald wordt? Over de weidegang? Over de wijze van trainen? Over deelname aan wedstrijden? Hoefbeslag? Het voeren van supplementen? Harnachement? Als er geen andere afspraken zijn, beslist in beginsel de eigenaar. Maar dat is niet altijd werkbaar, zodat het verstandig is om afspraken vast te leggen.

Rechtspraak

Wat een geschreven afspraak zoal kan doen, blijkt uit de zaak die voor de rechtbank Limburg heeft gespeeld en waarin op 22 oktober 2014 uitspraak is gedaan (ECLI:NL:RBLIM:2014:8990). In die kwestie was een paard naar Spanje verkocht. Het paard voldeed niet en partijen twistten over de vraag of de overeenkomst ontbonden kon en moest worden. Partijen kwamen overeen dat het paard terug zou komen naar Nederland (en dat de verkoper zou bezien of er schadevergoeding door de dierenarts die had gekeurd te verkrijgen was) en dat de verkoper een ander, vergelijkbaar paard zou leveren. Die afspraak werd (per email) vastgelegd. Vervolgens kwam er steeds maar geen nieuw paard. De koper drong daarom aan op terugbetaling van de koopprijs, de verkoper liet weten dat hij al maanden op het paard van koper aan het passen was en daar vergoeding voor wenste te zien.

De rechter besloot dat de verkoper door de overeenkomst uit de email na te leven en het paard op te halen, had geaccepteerd dat de koopovereenkomst over dat paard tot een einde kwam. Omdat hij geen ander paard leverde, moest hij het geld terugbetalen. Omdat de overeenkomst was ontbonden, verzorgde de verkoper zijn eigen paard en niet dat van koper, zodat hij geen compensatie van die kosten kreeg. Het is maar zeer de vraag of deze zaak zo zou zijn afgelopen als de afspraken niet in een email waren bevestigd en vastgelegd.

Conclusie

Afspraak is afspraak; dat geldt ook als het over paarden gaat. Als echter niet aan te tonen is dat een afspraak is gemaakt of welke afspraak er exact is gemaakt, is het buitengewoon lastig je er succesvol op te beroepen.

Door onze deskundige Mr. Floortje Maat