Het therapiepaard, een paard van goud.
Als equitherapeut van Stichting Kind te Paard werd mij gevraagd iets te vertellen over onze therapiepaarden. Wat zijn dat voor paarden en hoe ziet hun leven er bij ons uit? Onze 7 therapiepaarden leven dag en nacht in kuddeverband. Het zijn heel verschillende paarden, een bont gezelschap met uiteenlopende karakters. Samen vormen zij een gevarieerde maar stabiele kudde. Jong, oud, vrouwelijk, mannelijk, zij vervullen een eigen rol in de kudde maar ook in het werk met de kinderen. Zij hebben allemaal heel verschillende levens achter de rug, maar zijn nu hier met een bijzondere taak.
Samen met de kinderen die hier komen gaan zij aan het werk. Alle kinderen, die therapie volgen bij ons hebben een psychiatrische problematiek. Door een aangeboren afwijking in de hersenen of door toedoen van anderen zijn het kinderen waarvoor het leven zoals wij het kennen niet vanzelfsprekend is. Zij kunnen vanwege hun problematiek niet thuis wonen en leven in een zorginstelling. Iedere dag is een nieuwe uitdaging voor ze.
Zo komen hier kinderen met extreme angsten en trauma’s, kinderen die het vertrouwen in zichzelf en de wereld om hun heen verloren zijn. Deze kinderen gaan aan het werk met de oudere merries. Perla is zo’n merrie. Dit paard is een heel zacht, toegankelijk paard. Zij zorgt voor een voorzichtig eerste contact. Door om te kijken, zachtjes te blazen of te ruiken maakt zij altijd de eerste stap naar het kind toe. Het is een merrie, die stil gaat staan wanneer een kind de angst voelt oplopen en aan een klein signaal genoeg heeft om mee te werken. Bijvoorbeeld toen er een meisje van 5 jaar graag zelfstandig het dier wilde meenemen. Zij liep op haar af, ging op haar tenen staan en gooide het halstertouw richting het paardenhoofd. Het touw bleef net aan één oor hangen. Perla liep meteen met haar mee alsof er een halster om haar hoofd bevestigd was en het meisje stevig het touw vast hield. Voor kinderen die contact met mensen te moeilijk vinden zorgt Perla voor verbinding en vertrouwen. Zo sprak een kind dat gestopt was met praten, zijn eerste woorden weer tegen het paard en toen via het paard tegen de mij, de therapeut.
Kinderen met extreme energieën om hen heen, zoals kinderen die stemmen horen of uit het niets erg agressief kunnen worden, krijgen een ander paard aangewezen. Zij werken met Gaefa, de alfamerrie van de kudde. Gaefa is een fantastisch paard. Als je rekening met haar houdt is zij met de kleinste beweging te sturen. Echter wanneer je niet met haar samen werkt en haar uit het oog verliest geeft zij heel duidelijk haar grenzen aan. Het paard heeft in het verleden op plaatsen gewoond waar zij niet tot haar recht kwam en niet gezien werd. Zo zei er een ex-eigenaar over het dier: “Het enige positieve wat ik kan bedenken over haar is haar uiterlijk.” Bij ons staat zij in haar kracht. Een ontzettend leerzaam paard voor kinderen die intimiderend over komen. Zo was er een jongen, die een moeilijke ochtend achter de rug had waarbij hij de boel kort en klein had geslagen. Net toen hij op het paard stapte vlamde zijn agressie weer op. Hij begon te schreeuwen tegen Gaefa en maakte zich groot. Het paard moest lopen van hem!! Gaefa verzette geen stap en keek een keer achterom. Als therapeut hielp ik de jongen van Gaefa af en deed met hem een ontspanningsoefening. Pas toen hij weer helemaal rustig was mocht hij op het paard. Hij ging rustig op Gaefa zitten en vroeg met zachte stem aan haar: “ Zullen we gaan?” Nog voordat hij was uitgesproken stapte Gaefa rustig weg…
Voor kinderen die niet meer thuis wonen en veel knuffels en intimiteit moeten missen is de warmte van het paard helend. Zij zien het paard niet alleen als dier maar als vriend en projecteren hun gevoel op het dier. Via het paard spreken is veel veiliger dan vanuit jezelf. “Joppur, is moe vandaag. Hij heeft niet zo goed geslapen omdat hij aan vroeger moest denken.”
Dat het werken met paarden door middel van lichaamstaal gaat is voor kinderen die niet of moeizaam spreken een opluchting. Zij worden zo niet geconfronteerd met wat zij moeilijk vinden maar met wat ze juist wel kunnen! Zo komt er een jongen, die gevlucht is uit oorlogsgebied na een traumatische reis en nu in Nederland behandeld wordt. Zijn therapiepaard is Glotti, een vrolijke jonge ruin. Glotti vindt alle aandacht mooi en komt dan ook meteen aanlopen als hij de opvallende klanken van de jongen hoort wanneer deze zijn naam roept. De jongen kletst Glotti altijd bij in zijn moedertaal. Zijn nieuwe schoenen worden getoond en er worden moppen getapt. Maar wanneer deze jongen op Glotti’s grote rug ligt en rustig gewiegd wordt stort de jongen zijn hart uit bij het paard. Glotti vindt het allemaal goed en legt na afloop zijn hoofd in de nek van de jongen.
Onze paarden hebben allemaal hun eigen type kinderen waarmee zij werken. Zodat ook zij weten waar zij aan toen zijn en wat er van hun verwacht wordt. Toch worden ook de paarden wel eens verrast, zoals Juul toen er een meisje heel hard miauwde op haar rug. Ze had al veel kinderen gezien en al veel kinderen meegemaakt die niet praten zoals de meeste kinderen maar geluiden maken, kirren of gillen. Dit meisje miauwde en dat vond Juul toch wat vreemd. Maar bij de tweede sessie leek het al minder raar en reageerde het paard er niet meer vreemd op.
De paarden worden getraind onder het zadel, aan de longe of aan de hand door een vast groepje ruiters. Niet alleen het fysieke werk dat de paarden doen tijdens de therapie is belastend voor ze. Juist de energieën van de kinderen maakt het dat hun werk intensief is. Het is daarom heel belangrijk dat ik als equitherapeut de paarden nauwlettend in de gaten hou en ze heel goed ken. Wanneer zij hun dag niet hebben pas ik het werk aan. En de paarden krijgen ook de tijd om te ontspannen. Zo vinden zij het heerlijk om in het bos lekker te kunnen galopperen of op het erf rond te mogen scharrelen. Wij doen er dan ook alles aan om ze zowel fysiek als mentaal helemaal fit te houden. Met biologisch weidemanagement zorgen wij dat zij de juiste voeding binnen krijgen. Ook de tandarts, osteopaat en dierenarts houden de paarden goed in de gaten. Door voor de paarden de ideale omstandigheden te scheppen zijn zij gemotiveerd om te werken en nieuwsgierig naar de kinderen die zij ontmoeten. Hierdoor zijn zij in staat het verschil te maken voor een kind.
