Het Fjordenpaard
Kennisbank van Vereniging Eigen Paard
Het Fjordenpaard vindt zijn oorsprong in Noorwegen, waar het reeds sinds honderden jaren zuiver wordt gefokt in de bergketens, aan de westelijke kust. Het Fjordenpaard ontleent zijn naam aan de diepe kustinhammen waar dit gebied uit bestaat (Fjorden). In tegenstelling tot wat men in ons land meestal denkt, is het Fjordenpaard nooit een echt landbouwpaard geweest, om de simpele reden dat akkerbouw van enige omvang in dit woeste en onherbergzame land bijna onmogelijk is. Het Fjordenpaard wordt gebruikt in de bosbouw om hout uit de moeilijk begaanbare bossen te slepen of als lastdier voor het transport van goederen en personen. Om goede verbindingen in dit dunbevolkte Noorse land te hebben, had men vroeger een goed harddravend paard nodig, die met een licht rijtuigje grote afstanden kon overbruggen.
Fjord
Nu dit gebruiksdoel grotendeels is weggevallen wordt het Fjordenpaard in Noorwegen veel gebruikt voor de populaire draverijen. Voor normale sulky’s gespannen zijn de Fjordenpaarden tot veel in staat. De snelste kilometertijd van een Fjord is 2.12, slechts één minuut langzamer dan het wereldrecord voor harddravers.
Het Nederlandse Stamboek stelt zich ten doel uitsluitend paarden te fokken die functioneel zijn. Men heeft niets aan paarden die alleen maar mooi ogen. Men zegt wel eens, dat een goed paard het best reclame voor zichzelf maakt, beter dan een mens het zou kunnen. Dit geldt, mede dankzij zijn karakter en verrichtingen, zeker voor een ras als het fjordenpaard. Opvallend is de werkwilligheid, de ijver en trekvastheid van deze kleine paarden, welke in verhouding tot hun grootte en gewicht, ongelooflijk sterk zijn. Ook zijn ze zeer mak en intelligent.
Lief zijn ze niet alleen om te zien, maar ook van karakter, terwijl ze bijzonder veel “slag van werken” hebben en een groot uithoudingsvermogen.
Het aparte uiterlijk van de Fjord wordt nog versterk door de karakteristieke manier van toiletteren. Doordat de structuur van de manen vrij stug is, blijven deze rechtop staan indien ze in een boog geknipt worden.
Na de laatste wereldoorlog bleek er een grote behoefte te bestaan aan een in onderhoud goedkoop klein paard voor onze kleinere landbouwbedrijven. De invoer van hitten stagneerde en ook deed het vaak minder prettige karakter van die hitten de kleine boer naar iets anders uitzien. Het beleren van jonge paarden en de afzet daarvan leverde vroeger wel een aardige bijverdienste op, doch door de stijgende welvaart raakte ook dat wat uit de mode en zocht men andere soorten van betaalde “ontspanning” in de vrije uren.
Men zocht daarvoor een sober, mak en uiterst gewillig paardje, waarbij het oog viel op het Noorse Fjordenpaard, dat deze eigenschappen in zich heeft. Het Fjordenpaard is een der oudste paardenrassen in Europa en is al eeuwenlang zuiver gefokt in de bergstreken van Noorwegen.In de dertiger jaren nam de verspreiding over Denemarken en andere landen van Europa een aanvang. Dit echte natuurras blinkt uit in soberheid, hardheid, wintervastheid en kracht en de vooral daarbij niet te verwaarlozen grote intelligentie.
FjordGeen ras ter wereld lijkt het wilde Przewalskipaard zo na te staan als het Fjordenpaard.
Het heeft een stokmaat rond 1.42m en de kleur is geelachtig, de zgn. isabel-kleur, hoewel andere kleuren ook voorkomen.
De fokkerij, waarbij waarschijnlijk veel inteelt werd toegepast gedurende vele honderden jaren, heeft van het fjordenpaard een ras gemaakt dat zeer uniform is en ook fokvast. Beengebreken komen zelden voor en mits goed verzorgd, kunnen ze gemakkelijk 20 jaar of ouder worden en boven de 30 jaar is ook geen zeldzaamheid.
Zeer typische kenmerken zijn; de zebrastrepen rond de gewrichten, de donkere streep vanaf de maantop, door de manen en over de rug, lendenen en kruis tot in de staart, de zg.aalstreep, alsook de wat lichter gekleurde snuit, de zgn. meelsnuit.
In de herfst van 1954 werd als proef een 50-tal Fjordenpaard-merries vanuit Denemarken in Nederland ingevoerd om de geschiktheid ervan te kunnen testen. Deze proef slaagde in alle opzichten en overtrof zelfs verre de verwachtingen, zodat al spoedig de wens werd geuit om de fokkerij van dit ras ook in ons land te gaan uitoefenen (dezelfde gang van zaken had zich reeds eerder voorgedaan in o.a. Duitsland, Polen, Zweden , Israel , Canada, Australie en de Verenigde Staten van Amerika).
Om één en ander in juiste banen te kunnen leiden werd in 1955 door een aantal aspirant fokkers de vereniging “Het Nederlandse Fjordenpaarden Stamboek” opgericht en als eerste stap op de weg van de fokkerij werden 3 fokhengsten van zuiver ras naar ons land gehaald en ter dekking gesteld. Sindsdien heeft het fokken van zuivere Fjordenpaarden in ons land een flinke opgang gemaakt. Momenteel in 2008 zijn er 2470 leden bij de Vereniging in geschreven. Na vele jaren van twijfel aan de mogelijkheden is het Fjordenpaard thans sterk in opmars in de recreatieve sector.
Het wordt meer en meer gebruikt als gezinspaard. Momenteel ziet men dan ook steeds meer rij-en menclubs, waarin Fjordenpaarden meelopen en ook bij het huifkartoerisme neemt dit ras een zeer belangrijke plaats in.
Voorts heeft het Fjordenpaard bewezen bijzonder geschikt te zijn voor het voltigewerk, zowel bij particulieren als ook in circussen, hetgeen voor een groot deel kan worden toegeschreven aan de intelligentie, het levendige maar rustige karakter, de makheid, de betrouwbaarheid en de vlakke uitgebalanceerde gangen, waarbij de rug en lendenen vrijwel vlak blijven. Dat bij de sterk gewijzigde vorm van het paardengebruik van vandaag,de veelzijdigheid van het Fjordenpaard onze Stamboek- vereniging goed van pas komt, valt niet te ontkennen en door nauwgezette teeltkeuze zal de fokleiding dan ook van genoemde eigenschappen een dankbaar gebruik maken en trachten zulks nog verder te ontwikkelen.
Het voederschema van een Fjord
Bij normale weidegang is het bijvoederen veelal overbodig, mits er geen zware eisen aan het paard worden gesteld. Tijdens het voorjaarsgras in de maanden april, mei en juni, is een kleine wis hooi als bijvoer een uitstekend middel om het hoge eiwitgehalte van het gras wat te compenseren ter voorkoming van hoefbevangenheid. Verder in de tijd is dat hooi niet meer nodig, want dan zakt het eiwitgehalte van het gras weer. Het Fjordenpaard moet dan wat het weiden betreft op rantsoen worden gesteld.
Indien het land voldoende droog is, dan is opstallen ’s winters niet nodig. Wordt het paard toch opgestald, dan moet er uiteraard ook worden gevoerd. Veranderingen in het rantsoen moeten altijd zeer geleidelijk worden uitgevoerd, terwijl regelmaat in het voeren en drenken belangrijker is dan men vaak denkt. Bij paarden, die transpireren na het werk, moet het drinkwater in kleine hoeveelheden worden verstrekt; grote dorst mag dan niet ineens worden gelest.
Op rustdagen geeft men aan paarden, die regelmatig arbeid moeten verrichten, slechts het halve rantsoen krachtvoer, ter voorkoming van zogenaamde maandagziekte.
Eenvoudig voederschema (per dag) voor een Fjord
Grof hooi/stro; krachtvoer; rust (onderhoudsvoer) : 5-6 kg /1,5 kg
Licht werk (1 uur per dag,of opfok) 5 kg 1/- 1,5 kg
Middelzwaar werk (2 – 3 uur per dag) 4-5 kg /2 – 2,5 kg
Zwaar werk (3 uur of meer per dag) 4 kg /2,5 – 3 kg
Een enkele voerbiet en/of winterwortel is daarnaast zeer aan te bevelen. Er bestaan vanzelfsprekend grote individuele verschillen in de voederbehoefte. Men dient daartoe rekening te houden met het gewicht, de conditie, het temperament en eventuele drachtigheid van het paard en ook met de aard van het werk. (onder werk wordt ook verstaan het gebruik onder het zadel).
Van brandmerk naar Chip
Vanaf 1 januari 1998, dienen alle paardachtigen op basis van EU-richtlijn 90/427/EEG intracommunautair handelsverkeer en de daaruit voortvloeiende Nederlandse regelgeving identificeerbaar te zijn.
Een geregistreerd paard is een paard dat bij een erkend stamboek is ingeschreven. Tot voor kort werd een identificatie verkregen d.m.v. schetsen, tatoeëren, brandmerken van het levensnummer. Brandmerken en tatoeëren mag niet meer volgens regelgeving op basis van de Gezondsheids- en Welzijnswet voor Dieren.
De eisen die aan een identificatie worden gesteld zijn dat deze internationaal en uniform gestandaardiseerd is, waarbij elk dier een uniek nummer heeft dat onuitwisbaar en onverwisselbaar is.
Er is gezocht naar een bruikbaar alternatief en deze werd gevonden in de vorm van de identificatie transponder met een in de chip ingebakken nummer. En zodoende is op 01-01-1997 het brandmerken bij het Nederlandse Fjordenpaarden Stamboek afgeschaft en hiervoor is de elektronische identificatie in de plaats gekomen.
Wat is er gebeurd met de registratie van Fjordenpaarden na 1996?
Alle veulens, die voor registratie worden aangeboden, krijgen een transponder ingepland en worden van een paspoort voorzien. Dit paspoort is al vanaf 01-01-94 bij het Nederlandse Fjordenpaarden Stamboek in gebruik.
Voor alle overige fjordenpaarden zal een inhaalslag worden gepleegd, zodat in het jaar 2001 alle fjordenpaarden voorzien kunnen zijn van een transponder. Na deze datum kunnen paarden niet meer aan een officiële wedstrijd, keuring etc.deelnemen. Dit geldt niet alleen voor fjordenpaarden, maar ook voor alle andere rassen en zelfs voor niet-stamboekpaarden.
Let Op!
Zonder paspoort geen chip, deze beide zaken gaan altijd samen. Via het Stamboek krijgt U altijd beide uitgereikt. Wordt er gechipt via een sportorganisatie/dierenarts dan zal men eerst een paspoort bij het Stamboek moeten aanvragen. Doet U dit niet dan ontvangt U een sportpaspoort, die U bij het stamboek niet kan gebruiken.
Bron:
Het Nederlandse Fjordenpaarden Stamboek
Krimweg 125, 7351 TL Hoenderloo.
Tel. 055-3781344
Fax 055-3781391
E-Mail post@fjordstudbook.com
Website www.fjordstudbook.com
