Het bit
Kennisbank van Vereniging Eigen Paard
Het bit werkt via de tong in op de lagen van het paard. (De ‘lagen’ is de tandenloze ruimte in de onderkaak.) Over het algemeen geldt dat hoe dunner het bit des te scherper het in de mond werkt.
Er zijn vele verschillende soorten bitten. Ze verschillen in dikte, maat, breedte, vorm en materiaal. Een bit kan enkelgebroken zijn of dubbelgebroken. De breedte van het bit moet bij de breedte van de paardenmond passen. Wanneer een bit te smal is zal dit de mondhoeken irriteren of zelfs verwonden. Wanneer het bit te breed is zal het heen en weer glijden waardoor het onrustig in de mond van het paard ligt. Het is dan ook erg belangrijk dat een paard gereden wordt met het juiste en goed passende bit.
Watertrens
Dit is het meest gebruikelijke bit en wordt bij jonge als bij doorgereden paarden gebruikt. Het heeft een zachte inwerking maar staat een goede controle van het paard toe. Watertrenzen kunnen enkel en dubbelgebroken zijn. De enkelgebroken watertrens is het meest gebruikte bit. Het mondstuk verdeelt de druk gelijkmatig over de tong en lagen. Een dubbelgebroken trens kan niet tegen het gehemelte schuren en is zacht voor de lagen, omdat een deel van de tong de druk overneemt.
Bustrens
De bustrens is met behulp van ‘busjes’ aan de trensringen bevestigd, om de mondhoeken te beschermen tegen beschadigingen. Dit bit ligt wat rustiger en stabieler in de paardenmond en is daardoor zeer geschikt voor (tijdelijk) gebruik bij paarden die gevoelig in de mond zijn.
Kneveltrens
Een kneveltrens is aan beide zijden voorzien van een staaf om te voorkomen dat het bit door de mond glijdt. Deze kan worden gebruikt bij paarden die moeite hebben met de wendingen. Voor het gebruik van dit bit zijn aparte bakstukken met passanten nodig waar de staven aan vast horen te zitten. Een soortgelijk effect kan ook worden behaald door het gebruik van rubberen mondhoekbeschermers bij een watertrens.
Onderstaande bitsoorten zijn speciale optomingen en kunnen alleen in speciale gevallen door vergevorderde ruiters worden gebruikt.
Pelham
De pelham heeft een hefboomwerking door scharen aan de zijkant en een kinketting net als bij de stang. Normaal gesproken worden er ook twee teugels gebruikt. Maar je kunt ook met één teugel rijden wanneer er gebruik wordt gemaakt van een leren verbindingstuk dat de trens- en stangringen aan één kant verbindt.
Hackamore
De hackamore is een bitloze optoming en werkt in op het neusbeen, de kingroeve en de nek. Het doel van een bitloze optoming is het ontzien van de mond, maar hij is niet per definitie aangenamer voor het paard. Want bij een verkeerd gebruik ervan kan een zeer scherpe inwerking ontstaan. Daarom moet de hackamore alleen gebruikt worden door ervaren ruiters met een subtiele teugelvoering.
Onderhoud
Zie ook:
Spoel het bit na elke rit grondig af totdat alle vuil en speeksel eraf is. Dit kan wanneer het opdroogt erg hard en scherp aanvoelen en dat is weer vervelend voor het paard.
