Hoefzeer
Kennisbank van Vereniging Eigen Paard
Kennisbank van Vereniging Eigen Paard
Omschrijving
Een hoefzweer is een ontsteking van de hoeflederhuid. De ontsteking komt het meest voor in het verzenengedeelte en de zool- en steunsellederhuid. Een hoefzweer is bij een grondig en nauwkeurig onderzoek goed te herkennen. Zo’n onderzoek houdt in:
1. Zorgvuldig aftasten op warmte en pijn, zwelling en pulsatie (= kloppen) van de gehele kroonrand, koot en zo nodig hoger gelegen delen van het been.
2. Visitatie (knijpen met de tang) van de gehele zool, de steunsels en de straal.
3. Percussie (kloppen met een hamertje) van de totale hoornwand en de zool.
Bij twijfel of vage verschijnselen kan de dierenarts stapsgewijs gedeelten van de hoef en de ondervoet verdoven om de plaats van het ongemak te kunnen bepalen.
Oorzaak
De oorzaak van een hoefzweer is in de meeste gevallen opkruipend vuil of steentjes, maar het kan ook door nageltred komen. Een mogelijke andere oorzaak is de circulatie in het bloed van toxinen (gifstoffen) zoals bij hoefbevangenheid.
Paardenhouders gebruiken steeds vaker ander strooisel op stal dan stro. Fijnere strooisels als zaagsel blijven, wanneer het vochtig wordt, in de hoeven van het paard plakken. Het wordt dan als het ware in de zachte poreuze hoorn van de witte lijn gestampt. Hierdoor raakt de hoeflederhuid ontstoken en kan het geen uitweg vinden naar onderen. De ontsteking breidt zich dan uit naar de zachte delen binnen de hoornschoen.
Een oppervlakkige hoefzweer kan gemakkelijk een uitweg vinden naar buiten of naar onderen en veroorzaakt geen of nauwelijks kreupelheid. Wanneer de ontsteking geen uitweg kan vinden naar onderen worden hoger gelegen delen van de hoeflederhuid aangetast en breekt de ontsteking door aan de kroonrand.
Gevolg
Het paard wordt geleidelijk aan kreupel en wil het betreffende been niet of nauwelijks belasten. Een hoefzweer in het toongedeelte geeft vaak erge kreupelheid en dan staat het paard vaak op drie benen. Bij een hoefzweer in het verzenen- of steunselgedeelte wordt het been op een normale wijze naar voren gebracht, maar niet teruggezet op de plaats waar het hoort. Op het laatste moment wordt de hoef iets teruggebracht neergezet om de verzenen minder te belasten. Om erachter te komen of de hoefzweer zich aan de binnen- of buitenzijde van de hoef bevindt, kun je het paard het beste links- en rechtsom op een volte laten lopen.
Een verwaarloosde hoefzweer kan leiden tot ernstige complicaties. Haal er daarom altijd een dierenarts bij om te zorgen voor een juiste behandeling.
Behandeling
De behandeling bestaat uit zorgvuldig openleggen en zo goed mogelijk uitvlakken naar de zool, een desinfecterend drukverband aanleggen en eventueel van een tijdelijk beslag voorzien. Als de ontsteking tot rust is gekomen en de wond droog is, wordt de uitgesneden holte opgevuld met watten gedrenkt in betadine of in teer. Hierdoor kunnen veel paarden snel weer aan het werk worden gezet.
Preventie
Zorg dat de hoeven de benodigde dagelijkse en periodieke aandacht krijgen. Daarnaast moet de stal schoon en droog zijn.