Atypische Myopathie
Kennisbank van Vereniging Eigen Paard
Kennisbank van Vereniging Eigen Paard
Atypische Myopathie is een vrijwel altijd dodelijk verlopende spierziekte die vooral voorkomt bij (jonge) paarden die in het late najaar of vroege voorjaar dag en nacht buiten lopen zonder te worden bijgevoerd. De ziekte komt maar sporadisch voor, maar als deze voorkomt in een bepaald perceel is het verloop vaak dramatisch, gezien het grote aantal zieke en dode paarden.
Reeds in 1939 werd in Engeland melding gemaakt van de ziekte bij paarden met weidegang. In de herfst van 1995 stierven meer dan 100 paarden met vergelijkbare symptomen in Noord-Duitsland en in België werden in 2000 en 2002 veel gevallen waargenomen.
Symptomen
De symptomen treden plots op en uiten zich in spierzwakte of spierstijfheid. De dieren weigeren te bewegen en blijven verkrampt staan of gaan plat liggen. Het klinische beeld is te vergelijken met Maandagsziekte of Tying up. Dwing het paard niet tot lopen, dit zal de situatie alleen maar verergeren.
De dieren zijn ook benauwd en ademen te snel als gevolg van de aantasting van de tussenrib- en middenrifspieren. De opvallende koffiekleurige urine is, wanneer die wordt waargenomen, een sterke aanwijzing voor de diagnose Myopathie. Overige symptomen zijn rood mondslijmvlies, spiertrekkingen, tachycardie en overmatig zweten. Soms stelt men ook tekenen vast die wijzen op kolieken en hypothermie (< 36°C). De paarden zijn gedeprimeerd maar willen wel nog blijven eten. De sterfte ligt hoog (90 %) en vaak moet euthanasie worden toegepast vanwege de ernst van de symptomen. Soms worden paarden dood aangetroffen in de weide.
Vervoersadvies
Het paard vervoeren naar bijvoorbeeld een grote paardenkliniek wordt sterk afgeraden omdat door het transport de spierbeschadiging wordt verergert en daarmee het gevaar voor het paard toeneemt. In zijn algemeenheid geldt voor ernstige spieraandoeningen dat die bij voorkeur ter plekke moeten worden behandeld of uiterst bij de meest dichtstbijzijnde stal.
Risicofactoren
• jonge leeftijd paard
• slechte lichaamsconditie
• vochtige weiden
Preventieve maatregelen
• in goede lichaamsconditie houden van het paard
• regelmatig ontwormen en vaccineren
• opstallen / in paddock huisvesten van paarden in herfst en winter
• bij vochtig weer en het jaar rond bijvoeren
Oorzaak
Uit onderzoek is gebleken dat de ziekte wordt veroorzaakt door een acute verstoring van de vetstofwisseling in de spieren. De oorzaak daarvan is waarschijnlijk een gifstof (toxinen), geproduceerd door schimmels of bacteriën die in grasland of afgevallen takken voorkomen. Omdat ook giftige paddenstoelen eigenlijk alleen maar grote schimmels zijn, vallen deze ook onder deze mogelijke oorzaken. Vergiftiging door de toxinen van per abuis rauw gegeten paddenstoelen, is bij mensen beschreven als oorzaak van een dodelijk verlopende spierafbraak. In een enkel geval werden inderdaad paddenstoelen in het weiland gevonden. In andere gevallen was dat echter niet het geval.
Sectie
Bij sectie valt vooral de donkerbruine koffieachtige inhoud van de urineblaas op. In de spieren zijn bleke vlekken te zien. Bij microscopisch onderzoek bleek dat er spierkleurstof in de nierbuisjes aanwezig was en de bleke plekken werden veroorzaakt door de degeneratie van de spiervezels in hart en skeletspieren.
Diagnose en mogelijke verwarring met andere ziekten
Er zijn verschillende ziekten die verward zouden kunnen worden met Atypische Myopathie. In de eerste plaats uiteraard Maandagsziekte. Bij US Quarter Horses moet gedacht worden aan de erfelijke ziekten HYPP (verstoring kaliumhuishouding van spieren) en PSSM (verstoring suikerstofwisseling spieren). Ook kan spierafbraak worden veroorzaakt door seleniumgebrek en/of vitamine E-gebrek.
Het typische optreden bij paarden met 24 uur weidegang, het voorkomen in de herfst of het voorjaar en het onafhankelijk optreden van de verschijnselen van inspanning, geven vaak wel uitsluitsel. Bij bloedonderzoek vallen de hoge gehalten aan spierenzymen op in combinatie met normale vitamine-E en seleniumgehalten. De duidelijkste aanwijzing vormt de donkerbruine urine.
Bronnen:
Diergeneeskundig Centrum Oisterwijk
De Gezondheidsdienst voor Dieren
FAVV (Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen)
Meer informatie
Binnen Europa wordt het epidemiologisch onderzoek gecoördineerd door mw. dr. D.M. Votion van de Universiteit in Luik te België (zie ookwww.myopathieatypique.be ).